In de Mercatorbuurt in Amsterdam West is in november 2019 de tuin van Joke regenbestendig gemaakt. In haar tuin ontstond na een hevige regenbui al snel wateroverlast. Alies Natuurlijk! is ecologisch hovenier en heeft samen met Joke een tuinontwerp gemaakt. Door verschillende weerproof maatregelen kan Joke nu het hele jaar door genieten van de tuin, zonder natte voeten te krijgen.

Extreem lage tuinen

De tuinen in deze buurt liggen extreem laag. Er zit bijna een halve meter verschil tussen het straatniveau en de achtertuin. Ook is het grondwaterniveau erg hoog, namelijk 20 cm onder het maaiveld. Daarnaast hebben de buren van Joke een grote schuur met een schuin dak dat afwaterde in haar tuin. Toch had Joke voorheen amper wateroverlast, maar dat veranderde toen Amsterdam vaker te maken kreeg met hoosbuien.

Na een hevige bui in 2014 was Jokes hele tuin ondergelopen:  ‘Sindsdien is het een aantal jaar erg slecht geweest. Na een hevige bui stond elk geval een deel van mijn tuin onder water.’ Op een gegeven moment ging zelfs het gras dood omdat de tuin te vaak overstroomde.

Tuin ophogen, oplossing? Nee!

Om wateroverlast tegen te gaan worden in tuinen vaak opgehoogd. Dit is volgens Alies niet de beste keuze. ‘De oplossing is het regenwater een plek geven in de tuin.’ aldus Alies. Dit heeft ze gedaan door verschillende weerproof maatregelen te gebruiken die het regenwater van ton naar vijver en moeras laat stromen.

In de tuin van Joke is een regenton geplaatst die het regenwater van het dak van de buren opvangt. Om te voorkomen dat de ton overloopt, is de regenton voorzien van een overstort naar een regenwatervijver. Als de vijver te vol stroomt zorgt de overstort dat het water via een buis achter naar de tuin gaat.

Met de grond die over was van het graven van de vijver zijn er hoogteverschillen in de tuin gecreëerd. Er is een verhoogd ‘dijkje’ aangelegd met staptegels, zodat je de achtertuin altijd via een droog pad kan bereiken. Daarbij zorgen de hoogteverschillen ervoor dat het regenwater kan afstromen naar de lagere plek achterin de tuin waar het water tijdelijk kan blijven staan. Dit verdiepte moeras is afgedekt met een grindlaag. Grind is een vorm van harde halfverharding wat ervoor zorgt dat regenwater in de bodem kan wegzakken.

Verder beschikt de tuin over terras, gemaakte van houten vlonders die zo hoog liggen als de maximale grondwaterstand. En de beplanting bestendig is tegen een droge of natte bodem. De knotwilg naast de vijver is een goede match. Wilgen nemen veel vocht op en kunnen prima met hun ‘voeten’ in het water staan. Doordat het regenwater nu geleid wordt en ruimte heeft blijft de rest van de tuin droog! ‘Het is echt een groen paradijsje’ vertelt Joke vrolijk.

Ruimte voor regen

Het maken van een regenbestendige tuin is uiteindelijk een relatief goedkope oplossing geweest in vergelijking met het ophogen. Wanneer je een tuin wilt ophogen moet alle beplanting worden vervangen en zal er een kraan moeten worden gehuurd om het zand over het dak te tillen.

Je tuin regenbestendig maken is een oplossing die iedereen grotendeels zelf kan uitvoeren. ‘De basis is: geef water een richting. Bedenk waar je het water kan opslaan in jouw tuin en hoe je dat op een mooie manier kan oplossen.’ aldus Alies. Ruimte voor water hoeft niet technisch of duur te zijn. Alies vertelt verder: ‘Op het moment dat je een vijver hebt, heeft het ook veel positieve invloed op de biodiversiteit. Door water krijg je meer leven in de tuin, wanneer je water gelijk afvoert heb je dat niet.’

Bij het ophogen van een tuin wordt het probleem met wateroverlast wellicht verplaatst. Door water ruimte te geven in eigen tuin, kan het probleem daadwerkelijk worden opgelost. Er zijn veel mogelijkheden die een tuin regenbestendig kunnen maken. De tuin van Joke is nu weerproof en vergroot de sponswerking van de Mercatorbuurt.

Locatie: Mercatorbuurt, Amsterdam West