Home > Beleid

Beleid

Amsterdam Weerproof staat niet op zichzelf. Als Amsterdams programma valt het binnen (inter)nationale richtlijnen voor hoe we steden weerbaar kunnen maken tegen hevige regenval. Hieronder vind je de belangrijkste beleidsstukken die van toepassing zijn op Amsterdam Weerproof en links naar een aantal relevante documenten.

Wist je bijvoorbeeld dat de gemeente niet verplicht is regenwater af te voeren op jouw terrein als je dat ook zelf kunt doen? Meer informatie over de regelgeving omtrent het afvoeren van regenwater en twee voorbeelden van de invulling van de hemelwaterplicht.

1. Het Omgevingsprogramma Riolering (OPR) 2022-2027

De gemeente Amsterdam is wettelijk verantwoordelijk voor drie watertaken:

  • De inzameling, transport en verwerking van afvloeiend regenwater;
  • Het nemen van grondwatermaatregelen in openbare (gemeentelijke) ruimte;
  • en de inzameling en transport van stedelijk afvalwater (het vuilwater).

In het Omgevingsprogramma Riolering (OPR) 2022-2027 (de opvolger van het Gemeentelijk Rioleringsplan Amsterdam (GRP) 2016 – 2021) staat hoe de gemeente Amsterdam haar watertaken uitvoert en hoe zij dit in de toekomst wil blijven doen. De Amsterdamse watertaken moeten bijdragen aan een gezonde, leefbare en duurzame stad. Dit gebeurt op zes manieren:

  • De gemeente zorgt voor de inzameling en het transport van afvalwater (waarna het wordt gezuiverd): dat gebeurt omdat dit bijdraagt aan de volksgezondheid van Amsterdammers, een goede waterkwaliteit in oppervlaktewater en schoon zwemwater.
  • Hemelwateroverlast en -schade wordt zoveel mogelijk beperkt: de gemeente en bewoners zelf dragen hieraan bij door hemelwater te gebruiken, vast te houden of door het vertraagd af te voeren naar oppervlaktewater.
  • Het grondwaterpeil wordt doelmatig verhoogd en/of verlaagd: dit wordt gedaan door de gemeente met actief grondwaterbeheer.
  • Afvalwater draagt bij aan de circulaire economie: afvalwater is rijk aan waardevolle grondstoffen en energie. De grondstoffen worden uit het afvalwater gehaald om daarna te worden hergebruikt of verkocht. Daarnaast kan afvalwater worden gebruikt als warmtebron voor warmtenetten.
  • Hemelwater wordt goed benut: in de openbare ruimte en op privé terrein wordt hemelwater vastgehouden voor later gebruik of in de bodem geïnfiltreerd. Hierdoor komt er ook minder druk op de hemelwaterafvoer.
  • Multifunctioneel gebruik van de ondergrond: omdat ruimte in Amsterdam beperkt is, wordt er zoveel mogelijk ruimte boven- en ondergronds wordt gecombineerd.

2. Omgevingsvisie Amsterdam 2050

De Omgevingsvisie Amsterdam 2050: een menselijke metropool is op 8 juli 2021 vastgesteld en vervangt daarmee de Stuctuurvisie Amsterdam 2040.

In de omgevingsvisie staan de opgaven waar Amsterdam voor staat. De visie beschrijft de gewenste ontwikkeling op basis van vijf strategische keuzes. Dit zijn: meerkernige ontwikkeling, groeien binnen grenzen, duurzaam en gezond bewegen, rigoureus vergroenen en samen stadmaken. De visie bevat ook een ruimtelijk-programmatisch kader en een beleidsagenda waarin al het bestaande beleid voor de fysieke leefomgeving is samengevat. Verder wordt aangegeven welke nieuwe richtingen nodig zijn.

3. Waterbeheerplan 2022 – 2027: Samen werken aan toekomstbestendig waterbeheer

Elke zes jaar leggen waterschappen vast welke aanpak en welke maatregelen nodig zijn om de watertaken goed te kunnen uitvoeren. Dit gebeurt in het Waterbeheerprogramma (WBP), dat een instrument is onder de nieuwe Omgevingswet. Met het Waterbeheerplan 2022-2027 wil Waterschap Amstel, Gooi en Vecht samen met inwoners, overheden, bedrijven en andere belanghebbenden werken aan een toekomstbestendig waterbeheer in haar beheergebied. Je vindt hierin wat het waterschap doet aan veiligheid, de beschikbaarheid van voldoende en schoon water, en aan efficiënte zuivering van afvalwater.

Ook komen de maatschappelijke (neven)taken aan bod: zorgen voor goede en veilige vaarwegen, verbeteren van recreatie- en natuurgebieden en onderhouden van het cultuurhistorisch landschap.

4. Landelijk beleid

Deltaprogramma

Het Deltaprogramma is de nationale strategie die Nederland beschermt tegen overstromingen en zorgt voor voldoende zoetwater. Op Prinsjesdag (20 september 2022) gaf deltacommissaris Peter Glas een duidelijke boodschap mee: Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen moeten de komende jaren meer tempo maken met de uitvoering van de maatregelen uit het Nationaal Deltaprogramma zodat Nederland in 2050 en daarna beschermd is tegen hoogwater, weersextremen en zoetwatertekorten. Het klimaat verandert, de tijd om ons voor te bereiden wordt korter en de opgaven worden groter. Daarnaast moeten overheden meer maatregelen nemen om de schade te beperken als het vanwege extreem nat of droog weer onverhoopt een keer misgaat.

De deltacommissaris roept overheden op om meer werk te maken van maatregelen om de maatschappelijke impact van extreem weer te beperken. “Een waterbom zoals zomer 2022 in Limburg kan elk moment en overal in Nederland vallen. Nederland moet zich beter voorbereiden op dergelijke extreme gebeurtenissen met onvoorspelbare gevolgen”, aldus Glas. Volgens de deltacommissaris is er bijvoorbeeld extra inzet nodig om obstakels weg te nemen die het water onnodig ophouden, maar ook voor maatregelen voor vitale nutsvoorzieningen, zoals de levering van drinkwater en energie. Voorbereiden op extreem weer en voorbereiden op de gevolgen van een overstroming wordt zo steeds belangrijker.

Nationale Klimaatadaptatiestrategie (NAS) 2016

De Nationale klimaatadaptatiestrategie (NAS) brengt nieuwe initiatieven op gang en versnelt en verbreedt bestaande initiatieven. De NAS bouwt voort op een decennium klimaatadaptatiebeleid in Nederland en bestrijkt samen met het Deltaprogramma de Nederlandse opgave voor klimaatadaptatie. Belangrijke component van de strategie is het verbinden van alle partijen en het bevorderen van een gezamenlijke aanpak.

De NAS brengt in vier schema’s – warmer, natter, droger en zeespiegelstijging – de effecten van klimaatverandering voor verschillende sectoren in beeld.

5. Keur Waterschap Amstel, Gooi en Vecht

De taak van het waterschap is om te zorgen voor een veilig en gezond watersysteem. Volgens de Waterwet gaat het daarbij om drie hoofddoelstellingen:

  1. Voorkomen van overstroming, wateroverlast en waterschaarste
  2. Beschermen en verbeteren van de waterkwaliteit en ecologische kwaliteit van watersystemen
  3. Vervulling van maatschappelijke functies door watersystemen

6. Internationaal beleid

De Europese Commissie heeft in april 2013 voor het eerst een European Adaptation Strategy vastgesteld. Daarin is afgesproken dat alle lidstaten een nationale strategie maken voor het omgaan met klimaatverandering. Ook is er afgesproken dat landen informatie uitwisselen en er meer internationale afstemming komt. In 2021 is hier een nieuwe versie van gemaakt, namelijk de Europese Klimaatadaptatiestrategie (in het Nederlands). Hierin hebben EU-landen afgesproken om in 2050 klimaatrobuust te zijn.

Meer informatie over de EU Adaptation Strategy 2021 (in het Engels).