Spelen met water op het schoolplein

‘We willen kinderen laten klimmen, klauteren, rollen, springen, slepen, beleven, vies worden, bouwen, voelen, stapelen, wroeten, scharrelen, met water spelen en verbazen.’ Zo stond het in de plannen voor het nieuwe schoolplein van de Koetsveldschool omschreven. Deze basisschool in Watergraafsmeer voor zeer moeilijk lerende en meervoudig beperkte kinderen had een groot stenig plein rondom het in 2008 opgeleverde gebouw.

Dat nodigde weinig uit tot spel. Integendeel, de kinderen gingen ervan trekken en duwen. ‘Niet het soort spel dat we wilden,’ zegt directeur Camille van Ruth. ‘Onze kinderen zijn van nature iets minder onderzoekend en minder geneigd tot experimenteren. Ze hebben een extra zetje nodig om uitgedaagd te worden. Daarom wilden we dit nieuwe ontwerp.’

Regenwater uit de omgeving opvangen

Het nieuwe schoolplein ligt er nu een jaar. Dat het ook regenbestendig is, ‘is een fijne bijkomstigheid’, zegt directeur Van Ruth. ‘Het schoolplein was één groot grijs tegelvlak. In het verleden stond het hier nogal eens blank bij een hoosbui. Dat is nu nog maar één keer voorgekomen.’ Hij laat een filmpje op zijn telefoon zien: bij een fikse hoosbui kwam het water afgelopen september uit een kolk omhoog borrelen. Gelukkig liep het snel weer weg.

‘De Watergraafsmeer ligt erg laag, de pompen kunnen grote hoeveelheden regenwater niet altijd aan,’ legt Van Ruth uit. ‘Maar, het hemelwater kan nu veel gemakkelijker weglopen in de zachte ondergrond.’ Hij schat dat zo’n zeventig procent van de bodem veranderd is van tegels naar zachte ondergrond. ‘Groen, houtsnippers en schelpenpaden, daar zakt het regenwater gemakkelijk in weg.’

Regenwatervijver en waterspeelplaats op het schoolplein. ©Merlijn Michon

Het schoolplein krijgt veel regenwater uit de omgeving te verwerken. Het ligt tegen een spoortalud aan waar het regenwater vanaf stroomt. Het is de reden dat er nog een kleine plas water naast het voetbalveld ligt, maar dat levert nauwelijks hinder op. ‘Het is de enige plek waar we de tegels hebben laten liggen, want het is tevens de opstelplaats voor de busjes die de kinderen halen en brengen’ zegt Van Ruth.

Een feest in alle seizoenen

Het nieuwe ontwerp is volgens hem ‘een feest, in alle seizoenen. Het ziet er gewoon leuk, mooi en aantrekkelijk uit.’ Terwijl we een rondje over het schoolplein lopen, wijst hij op de groene borders, een tunneltje van wilgen, op de schelpenpaadjes, de moestuintjes, de huttenbouwhoek, de waterbakken en de regenwatervijver. Ook om het ‘buitenklaslokaal’ met boomstamzitjes staat een haag van wilgen. Deze bomen kunnen goed tegen vocht.

Om ons heen zijn leerlingen onder toeziend oog van een onderwijzer en klasse-assistenten aan het spelen. Ze crossen rond op driewielertjes, balanceren op boomstammen en klauteren over een houten speeltoestel. Een jongetje onderzoekt de zwammen die op een oude boomstam groeien. Een schoolmedewerker veegt ondertussen wat houtsnippers op.

Als het iets warmer weer is, kunnen de kinderen spelen bij de waterbaan. Ze pompen hier zelf kraanwater omhoog en laten het via dammetjes richting de vijver lopen, waar voor de veiligheid een hek omheen staat. De kinderen kunnen hier monsters nemen en de beestjes van dichtbij bestuderen. ‘We hebben hier al een keer een ringslang gezien,’ zegt Van Ruth. Ook in de twee losse waterbakken op het plein is genoeg te zien, zoals libellenlarven. ‘Het is bijzonder om te zien hoeveel beesten dat water al aantrekt.’ Er valt nu dus veel meer te beleven op het schoolplein.

Groen, houtsnippers en schelpenpaden op het schoolplein van de Koetsveldschool. ©Merlijn Michon

Tips van Camille van Ruth

Tip 1: Betrek ouders en medewerkers bij de totstandkoming van het plein

Een van de ouders, beeldend kunstenaar Jan van Schaik, tekende het ontwerp van het plein. Zijn bijnaam is Jan de Wilgenman, hij maakt beelden van wilgenhout in de openbare ruimte en speellandschappen samen met kinderen. ‘Het ontwerp voor de Koetsveldschool kwam tot stand samen met de leerkrachten en assistenten van de school,’ zegt Van Ruth.

Tip 2: Maak gebruik van donaties en subsidies

Om de begroting (110.000 euro) sluitend te krijgen, hebben ouders in de vorm van donaties bijgedragen en kreeg de school 50.000 euro subsidie van de Amsterdamse Impuls Schoolpleinen. Dit is een gemeentelijke subsidie om schoolpleinen uitdagender, groener en regenbestendiger te maken.

Tip 3: Laat je niet afschrikken door onderhoudskosten

In onderhoud is het plein nauwelijks duurder, verzekert Van Ruth. ‘Onkruid bestaat eigenlijk niet meer, alles mag hier groeien en bloeien. Alleen de houtsnippers, ja, die moet je af en toe opvegen.’

Tip 4: Gewoon doen

Tegen andere schoolbesturen die een groen schoolplein overwegen, zegt Van Ruth: ‘Gewoon doen. Ouders vinden het fantastisch, de kinderen kunnen er beter spelen en leren over de natuur, en ook de leerkrachten zijn er blij mee.’