Een regenbestendige ontdektuin
De Laterna Magica basisschool op IJburg had al een fantastisch groen schoolplein. “Een ontdektuin, met veel planten en beestjes, waarin de natuur de ruimte kan krijgen,” legt huismeester Ivo Donkersloot uit. “Helaas was er weinig rekening gehouden met de afwatering.” Een gespecialiseerde hovenier bracht hier verandering in.
Het schoolplein van de Laterna Magica op IJburg loopt af richting een gracht. Door het hoogteverschil ontstonden er bij heftige regenbuien “serieuze modderstromen”, vertelt huismeester Ivo in 2018. “Alle grond verdween in de gracht. Het schoolplein spoelde letterlijk weg. Het was een continu gevecht tegen water, modder en zand.”
De basisschool schakelde Towards Nature Permaculture Hovenier in om het plein groen én regenbestendig te maken. De school maakte daarbij gebruik van de subsidie Amsterdamse Impuls Schoolpleinen: een gemeentelijk programma om schoolpleinen uitdagender, groener en regenbestendig te maken. “Een betegeld schoolplein is weliswaar goedkoper, maar dan verplaats je eigenlijk het probleem en krijgen je buren misschien wateroverlast. IJburg is al zo versteend,” zegt Ivo. “Bovendien vinden we het belangrijk dat ons schoolplein een ontdektuin is.”
In het nieuwe, in maart 2017 opgeleverde ontwerp, kan het regenwater veel beter in de grond infiltreren. Om erosie te voorkomen, zijn de terrassen op de helling verstevigd met bakstenen muurtjes, en een trappetje van oude autobanden. “Met deze borders en damwanden, blijft alles nu op zijn plek.”
Verstevigde terrassen en helling om ‘serieuze modderstromen’ te voorkomen. ©Merlijn Michon
Grindkanaaltjes
Op de helling groeien nu 25 fruitbomen, fruitstruiken, kruidenplanten en bloemen die regenwater opnemen en de grond vasthouden. Door het principe van de permacultuur is de grond losser, omgewoeld door insecten en wormen, en neemt het regenwater beter op. De jonge boompjes zijn nu beter beschermd met hekjes rondom boomspiegels vol houtsnippers zodat ze de kans krijgen goed te wortelen.
De zandbak is verplaatst naar de plek van het voormalige buitentheater boven op de helling. In het ronde en verdiepte amfitheater bleef door een verstopte afvoer regelmatig een paar centimeter regenwater staan, en dat was gevaarlijk voor de allerkleinsten. Op de plek waar de zandbak eerst lag, was ook veel wateroverlast. Eigenlijk was het een soort modderpoel. Nu ligt er boomschors. ‘Daaronder zijn kanaaltjes gegraven en met grind gevuld, dat zorgt voor een goede afwatering,’ zegt de huismeester.
Spelen met regenwater
Achterin het schoolplein, in het lager gelegen deel, zijn verhoogde moestuinbakken en hokken voor de konijnen, een kip en twee varkens. Ernaast, op de voormalige fietsparkeerplaats maakten 250 vierkante meter tegels plaats voor een speelterrein met wilgentunnels en een regenwatervijver. Tegen een schuurtje aan staat een grote regenwaterton. Het water kan van hieruit richting vijver stromen. De kinderen gebruiken gehalveerde regenpijpen om het water te sturen. “Helaas werkt het
nog niet optimaal omdat de pvc-buizen te licht zijn. Ze blijven niet goed op hun plek liggen,” zegt Ivo. “We hebben eigenlijk wat zwaardere buizen nodig.”
En zo blijft het schoolplein in ontwikkeling. Op het moment van bezoek wordt ook de wilgentunnel hersteld, omdat die nogal te lijden had onder de ravottende kinderen. “Het water, de wind en de kinderen zorgen voor veel slijtage. Maar zo blijven we lekker bezig,” zegt Ivo.
Regenton met gehalveerde regenpijpen om het water te sturen naar de regenwatervijver. ©Merlijn Michon
Tips van de huismeester
Ivo heeft wel wat tips voor scholen die hun schoolplein ook willen vergroenen en regenbestendig maken: “Let bij niveauverschil goed op hoe de wind het zand verstuift. Voor je het weet heb je een woestijn. En denk goed na in welke richtingen het water weg kan lopen.”