Hoe gaan we om met het water in de stad?
De ontwikkelingen rondom het infiltreren van hemelwater en ondergrondse waterberging volgen en elkaar snel op. Dat is maar goed ook. Stedelijke gebieden, zoals Amsterdam, hebben vaker te maken met uitdagingen op het gebied wat wateroverlast én droogte. Hoe kunnen we in stedelijk gebied ondergrondse waterberging realiseren? En hoe doen we dat als we rekening houden met beperkte ruimte?
Praktijkervaringen
Binnen de Community of Practice Waterinfiltrerende Verharding (COP-WAIVE) van Stichting RIONED en Stowa worden praktijkervaringen verzameld en gedeeld. Dankzij infiltratieproeven door heel Nederland is gemeten hoe infiltrerende verharding functioneert in de praktijk. Een van deze innovatieve projecten bevindt zich in de Rivierenbuurt. In de Kromme Mijdrechtstraat is waterdoorlaatbare bestrating toegepast. ZOAK is een infiltrerende straatteen en staat voor Zeer Open Afval Keramiek-klinker. De steen fungeert als spons die water opneemt, vasthoud en weer doorlaat. Zo worden niet alleen de kolken maar ook de hele weg gebruikt om het regenwater te infiltreren. Hiermee wordt her riool ontlast, de opvangcapaciteit vergroot en wordt het regenwater teruggegeven aan de bodem en het groen.
Infiltratieproeven in Amsterdam
Waternet ontwikkelde in Amsterdam een meet- en monitoringsysteem, waarmee de waterbalans van een dergelijke infiltratievoorziening inzichtelijk wordt gemaakt. Zo komt Waternet te weten of de systemen naar wens functioneren, wat hun invloed is op de grondwaterstand, maar ook hoeveel overstorten plaatsvinden naar het riool. En als de infiltratiecapaciteit van een systeem vermindert door vervuiling, kan tijdig onderhoud worden gepleegd.
Met infiltratieproeven test Waternet de werking van zo’n systeem. “Met sensoren voor bijvoorbeeld waterniveau’s en temperatuur, of debiet- en regenmeters meten we langdurig de veranderingen binnen een infilitratiesysteem. Zo meten we iedere minuut het waterniveau. Meetresultaten worden zichtbaar gemaakt op een dashboard. Een betrouwbare netwerkverbinding moet dan wel mogelijk zijn, in zowel bovengrondse als met putdeksels afgesloten ondergrondse assets”, zegt Mark Nijman, Onderzoeker stedelijk water infra en transport bij Waternet, op de website van COP. Een semi-realtime verbinding maakt het mogelijk om bijna ‘live’ mee te kijken met veranderingen in bijvoorbeeld waterniveau’s en infiltratiesnelheden. Een dashboard, met daarop grafieken en andere meetgegevens, kan gedeeld worden met meerdere partners, zodat tijdens een neerslaggebeurtenis de prestatie van het systeem in de praktijk kan worden gevolgd. De data wordt automatisch naar de IoTportal van Waternet verstuurd, dus dataloggers hoeven niet meer in het veld te worden uitgelezen. Alle details zijn te vinden in het kennisdocument ‘hemelwaterverwerkende voorzieningen’ (Votel, Ayadi & Nijman, 2021).