Fietsexcursie ‘Fietsen of verzuipen’
Op woensdag 13 juli 2022 vond de allereerste fietsexcursie over waterveiligheid ‘Fietsen of verzuipen’ plaats! Deze fietstocht was georganiseerd voor ambtenaren die bezig zijn met gebiedsontwikkeling, zoals medewerkers bij Waternet en medewerkers, projectleiders en projectmanagers bij gemeente Amsterdam. De route bracht de deelnemers langs verschillende locaties die met waterveiligheid in Amsterdam te maken hebben. Met de objecten en projecten bij deze locaties lieten zowel Waternet als andere partnerorganisaties zien hoe ze de kans en impact van een overstroming in de stad verkleinen.
Achtergrond van de fietsexcursie
De locaties waren zo gekozen dat alle aspecten van meerlaagsveiligheid aan de orde kwamen. Met meerlaagsveiligheid wordt het beperken van het risico op een overstroming op drie lagen bedoeld. Bij de eerste laag ‘het op orde hebben van keringen’ gaat het over het beschermen met middelen (zoals sterke dijken) tegen een overstroming. Met de tweede laag ‘waterbestendige ruimtelijke omgeving’ wordt bedoeld dat de ruimte zo wordt ingericht dat de gevolgen van een overstroming beperkt worden. En bij de derde laag genaamd ‘adequate crisisbeheersing’ gaat over het op orde hebben van een crisisorganisatie in het geval van een overstroming. Meerlaagsveiligheid betekent een andere kijk op waterveiligheid: niet alleen uitgaan van de eerste laag van sterke dijken, maar ook begrijpen dat er altijd een risico op een overstroming aanwezig zal zijn. En daarmee wordt niet alleen ingezet op het voorkomen, maar ook op het beperken van de gevolgen van een overstroming. Daarom is het van belang dat alle partijen (gemeente, waterschap, bedrijven, bewoners) weten waar het overstromingsgevaar vandaan kan komen, wat de gevolgen kunnen zijn en welke maatregelen je kan inzetten. Met deze excursie werd daarvoor dus al een eerste stap gezet!
De route
De deelnemers verzamelden aan het begin van de excursie bij het hoofdkantoor van Waternet aan de Amstel. Na een korte introductie stapten de deelnemers op de fiets richting Watergraafsmeer, de laagstgelegen wijk van Amsterdam (4 tot 5 meter onder NAP). Watergraafsmeer ligt in een polder en heeft door de lage plek waarop het ligt extra waterveiligheidsrisico’s. Om Watergraafsmeer meer te beschermen tegen een mogelijke overstroming, is er een compartimenteringsstelsel op verschillende punten om de wijk heen gebouwd. Met compartimenten kun je een gebied opdelen in kleinere gebieden en zo de gevolgen van een overstroming beperken tot een bepaald gebied. Mocht er bijvoorbeeld een dijk doorbreken bij de Weespertrekvaart, dan voorkomt een balgstuw (een soort opblaasbare muur) dat de Amstel in de Watergraafsmeer stroomt. Na Watergraafsmeer fietste de groep door naar Gemaal Zeeburg. Het gemaal kan, indien nodig als de stadkering dicht is, water twee kanten oppompen. De tocht ging daarna naar het Science Park, waar werd laten zien hoe een nieuwgebouwd datacentrum zich heeft aangepast op overstromingsrisico’s door vitale objecten (zoals servers) niet op de begane grond of in de kelder te plaatsen. De laatste stop van de fietsexcursie was bij de Blauwe Deuren, die als compartiment dicht kunnen om zo de polder op te delen en te voorkomen dat water bij een overstroming de woonwijk instroomt.
Wanneer is de volgende fietsexcursie?
Na enthousiaste reacties op deze eerste keer de fietsexcursie ‘Fietsen of verzuipen’, willen we binnenkort de fietstocht nog eens gaan organiseren voor dezelfde doelgroep. Dus ben jij als ambtenaar bezig met gebiedsontwikkeling en zou je graag eens mee willen fietsen om meer te leren over waterveiligheid in Amsterdam? Stuur dan een mailtje naar info@weerproof.nl. Ben je als niet-ambtenaar ook geïnteresseerd? Mail ons dan ook, want we willen deze fietstocht in de toekomst misschien ook gaan aanpassen om met andere doelgroepen te doen.