Waterhuishouding Vondelpark

Het Vondelpark is een rijksmonument. Het is erfgoed dat die status kreeg door de historische betekenis en de inrichting. Water was voor de ontwerpers vader en zoon Zocher in 1864 de belangrijkste bouwsteen voor de inrichting. Het Vondelpark moest een stroomdallandschap lijken met eerst een bovenstroom, dan meanderende beken en tenslotte ruime rivierarmen. Een stroomdal met hellende gasvelden, steile en begroeide oevers. Met dat natuurlijk ogende landschap als inspiratiebron is de waterproblematiek van het Vondelpark tijdens de renovatie tussen 1999 en 2010 aangepakt.

De Slurf

In het parkdeel tussen Stadhouderskade en de Vondelparkbrug is de bovenstroom hersteld met bronnen, watertrappen, een wadi / bodempassage en een vijver. Daarmee is niet alleen het oorspronkelijke ontwerp hersteld maar ook de technische waterhuishouding en de gebruiksvriendelijkheid. Grondwater wordt weer aangevuld tegen verdroging in de zomer, regenwater verslempt niet meer een dicht getrapte grasmat, oppervlaktewater komt gezuiverd het park in om de vijvers en het grondwater op peil te houden en een waterkerend scherm zorgt ervoor dat het funderingshout van de gebouwen langs het zandpad nat blijft en de bomen in het park voldoende ontwateringsdiepte hebben.

Wadi

Een wadi (Water Afvoer Door Infiltratie) is een  verlaging in de weide met een doorlatende bodem. De wadi vangt het water tijdelijk op waardoor het langzaam weg kan zakken naar de bodempassage die eronder ligt. In die bodempassage wordt ook het boezemwater gefilterd dat soms uit de Singelgracht ingelaten moet worden. De steenslag langs het keermuurtje is naast pad ook de infiltratiestrook. Vervolgens wordt het water naar de vijver rond Joost van den Vondel geleid.

Grindkisten

Langs de wandelpaden zijn grindkisten aangebracht. Het regenwater dat op de paden valt, stroomt naar de grindkisten. Deze vullen zich met regenwater. Langzaam zakt het water naar het grondwater waardoor het veen nat blijft. Het teveel aan water verdwijnt in de dichtstbijzijnde vijver of het diepere grondwater.

Helaas kan de bovenste laag van de grindkisten ook verstopt raken, omdat naast het pad de bodem snel verhard. Daarom voert het beheer van het Vondelpark nu een proef uit door op grindkisten een grovere steenslag aan te brengen die minder snel verstopt. Verder worden in de grasvelden elk jaar gaten geprikt en met een laagje zand bedekt, waardoor de weides goed doorlatend blijven.

Watercirculatie

Naast het infiltratie- en drainagestelsel is ook een waterreguleringssysteem met pompen en sensoren aangelegd, die ervoor zorgt dat het water op peil blijft, circuleert en het vijverwater de goede kwaliteit heeft. Met dit geavanceerde systeem, inclusief wadi, grindkisten, natuurlijke oevers, enzovoort wordt de basis van dit Rijksmonument, bodem- en waterhuishouding duurzaam beheerd.

Lees meer over het ontstaan en beheer van het waterreguleringssysteem in het interview: ‘water is de basis van het Vondelpark‘.

Het ontwerp is tot stand gekomen in nauwe samenwerking tussen Buurtbewoners en ondernemers, Waternet, Stadsdelen Zuid en West, Bureau Monumentenzorg en Archeologie, de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, Wareco en Holtzer Restauratieadvies. Uitvoering lag bij Heijmans, Aqua Data Systems en Kooimans.