Hemelwater­verordening onderdeel van het omgevingsplan

Het regent steeds vaker harder. Daardoor kunnen straten, kelders, woningen en gebouwen onderlopen. Om schade te voorkomen, werken we samen met ons netwerk hard aan een regenbestendig en Weerproof Amsterdam. De gemeente en Waternet zorgen ervoor dat het hemelwater vanaf de openbare ruimte naar de ondergrond of via het rioolstelsel weg kan stromen. Als dat bij een hevige bui niet snel genoeg kan, krijgt het regenwater tijdelijk een plek zonder dat het tot schade of overlast zorgt. Bij alle werkzaamheden in de openbare ruimte worden deze meteen regenbestendig ingericht. Maar dat is niet genoeg. Een groot gedeelte van de stad bestaat uit privaat terrein. Ook daar kan regenwater tijdelijk worden opgevangen. Voor nieuwbouw gelden hiervoor regels, tot voorkort ook wel bekend als de Hemelwaterverordening. Sinds 31 oktober 2024 is de Hemelwaterverordening  onderdeel van het Omgevingsplan Amsterdam. Daarmee is een losse hemelwaterverordening  overbodig geworden en deze ingetrokken..

Waarom een hemelwaterbergingseisen?

De gemeente is wettelijk verantwoordelijk voor de zorgplicht om afvloeiend hemelwater te verwerken. In het door de gemeenteraad aangenomen Omgevingsprogramma Riolering (OPR) staat dat de stad In het OPR i de stad (zowel het privaat als publiek terrein) een bui met een kans van 1 keer per 100 jaar moet kunnen verwerken zonder dat er schade zonder schade aan huizen en infrastructuur. Aansluitend op de laatste inzichten van het KNMI ’23- klimaatscenario’s geldt voor de openbare ruimte de norm van 70 mm in 1 uur. n Met de regels in het Omgevingsplan wordt deze ambitie verder doorgezet en wettelijk geborgd.

Regels voor hemelwaterberging in het Omgevingsplan

Sinds de inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2024 zijn de waterbergingsregels van de Hemelwaterverordening onderdeel van het Omgevingsplan Amsterdam, hoofdstuk 4.4.2. Deze overgang biedt voordelen: de eisen voor hemelwaterberging zijn nu direct gekoppeld aan de Omgevingsvergunning bouwen. Dit maakt de toetsing en handhaving eenvoudiger en eenduidiger.

De regels bepalen dat bij nieuwbouw en bij ingrijpende renovaties voldoende hemelwater op eigen terrein moet worden opgevangen en vertraagd afgevoerd. Hiermee blijft de stad voorbereid op de steeds vaker voorkomende grote regenbuien en dragen we samen bij aan een klimaatbestendige stad.

Belangrijkste regels:

1. Bergingscapaciteit: Elke nieuwbouw of ingrijpende renovatie moet een minimale waterberging van 60 liter per m² realiseren. Dit helpt om druk op de riolering te voorkomen en waterschade in de omgeving te beperken.
2. Ledigingstijd: De waterberging moet binnen 60 uur weer beschikbaar zijn voor een volgende bui. Lediging via infiltratie naar het grondwater heeft de voorkeur vanwege de positieve effecten op de grondwaterstand en het stedelijk groen. Lozing op de riolering is beperkt tot 1 liter per uur per m² bebouwd oppervlak.
3. Specifieke eisen: Bij hergebruik van hemelwater (bijvoorbeeld voor toiletspoeling of wasmachines) moet de berging 1,5 keer de standaardcapaciteit zijn, waarvan een deel binnen 60 uur leeg moet zijn. Voor vergunningsvrije bouwwerken geldt een minimale eis van 30 liter waterberging per m², indien voorzien van een groen dak.
4. Toepassingsgebied: De regels gelden voor: Alle nieuwbouw waarvoor een Omgevingsvergunning bouwen wordt aangevraagd. Bestaande gebouwen die ingrijpend worden gerenoveerd (meer dan 25% van de gebouwschil wordt aangepast). Gebouwen waar bouwlagen aan worden toegevoegd (op of onder het gebouw) of waarvan het bebouwd oppervlak wordt uitgebreid.
5. Uitzonderingen: Voor tijdelijke bouwwerken en situaties waarin de bouwconstructie de extra belasting niet kan dragen, gelden aangepaste regels. Zo wordt rekening gehouden met technische en praktische beperkingen.

Waarom deze verandering?

De overgang van de Hemelwaterverordening naar het Omgevingsplan heeft als doel om regelgeving eenvoudiger en duidelijker te maken. Met deze integratie zijn de eisen direct gekoppeld aan de Omgevingsvergunning bouwen. Dit versterkt de handhaving en waarborgt dat nieuwe en aangepaste bouwwerken bijdragen aan een klimaatbestendige stad.

Bovendien biedt het Omgevingsplan de flexibiliteit om de regels stadsbreed of in specifieke gebieden aan te passen op basis van nieuwe inzichten of veranderende klimaatomstandigheden.

Rekentool: Controleer of uw ontwerp voldoet

Om ervoor te zorgen dat je ontwerp voldoet aan de regels voor hemelwaterberging, is een handige rekentool ontwikkeld. Deze tool ondersteunt zowel ontwikkelaars en architecten als gemeenteambtenaren bij het ontwerpen en toetsen van bouwaanvragen.

Met deze tool kun je eenvoudig berekenen hoeveel regenwater op eigen terrein moet worden opgevangen en welke maatregelen hiervoor nodig zijn. Download de rekentool en bekijk de uitgebreide handleiding om direct aan de slag te gaan. Samen maken we Amsterdam Weerproof!

Meer informatie:

• Klik hier om de regels in het Omgevingsplan Amsterdam te bekijken.
• Klik hier om de publicatie over het vervallen van de Hemelwaterverordening te lezen op Overheid.nl.